“Celebrate Erwin Helfer’s 85th Birthday!...“

Om een nu 85-jarige pianist met meer dan 45 jaar ervaring als Erwin Helfer kort te typeren, kan je best doen met zijn eigen woorden te citeren: “I’ m not hungry but I like to eat - BLUES!...”

Erwin Helfer is een Amerikaanse boogie woogie, blues en jazz pianist. Geboren en getogen in Chicago, IL, was de jonge Erwin Helfer meer in klassieke, dan in blues muziek geïnteresseerd. Begin jaren ’50 geraakte hij geïnteresseerd in de Chicago piano blues. Hij studeerde muziek aan de Tulane University in New Orleans en bestudeerde in zijn vrije tijd de pianostijl van de klassieke pianiste Susan Archibald en van pianist ‘Professor Longhair’ (aka Henry Roeland “Roy” Bird, een NO blues zanger en blues / jazz pianist).

Helfer koesterde deze oude boogie woogie legendes met veel respect. De carrière van Helfer begon toen “Mama” Estelle Yancey (1896-1986), de vrouw van de boogie woogie pionier Jimmy “Papa” Yancey, hem overhaalde om jazz en boogie woogie pianist Eurreal Wilford “Little Brother” Montgomery (1906-1985) te vervangen. Hun samenwerking liep tot “Mama” Yancey in 1986 stierf, toen ze negentig was. In 1982 startte Helfer zijn eigen opname studio ‘Red Beans’.

Helfer is ook beïnvloed door andere boogie woogie pianisten als “Cripple” Clarence Lofton (1887-1957), Speckled Red (1892-1973) en Sunnyland Slim (1906-1995). In de jaren ’60 en ’70 bracht Helfer twee piano albums uit met Chicago pianist Jimmy Walker, zijn partner gedurende tien jaren. Helfer werd genomineerd tijdens de Blues Music Awards in 2003, als “Comeback Blues Album of the Year” voor het album ‘I’ Am Not Hungry…’ Sinds 1970 geeft Helfer zelf pianolessen aan kinderen en ouderen. Recent nam Helfer in Europa deel aan het Berlin Jazz Festival en aan het Debrecen Jazz Festival in Hongarije.     

Zijn laatste album ‘Last Call’, dat we hier recenseerden, verscheen in 2016. Helfer stond toen in de studio met drie zangeressen: debutant Ardella Williams (zij zong ”St. Louis Blues”, deW.C. Handy klassieker en Sam Hopkins’ ”Rocky Mountain Blues”), Katherine Davis (zij zong ”Bright Lights, Big City” van Jimmy Reed) en Estelle “mama” Yancey (zij zong ”Operator Blues”, van Richard M. Jones ”Trouble In Mind” en ”Make Me a Pallet On The Floor”). Op één track (”Bright Lights, Big City”) krijgt Helfer de hulp van twee vrienden: tenor saxofonist John Brumach en zangeres Katherine Davis. Verder staan er op het album ook drie historische, nooit eerder uitgegeven opnames van Helfer: twee opnames uit 1957 van Estelle “Mama” Yancey (”Operator Blues” en ”Trouble In Mind”) en één live opname uit 1979 (”Make Me a Pallet On The Floor”) met Estelle “Mama” Yancey, Erwin Helfer, drummer Odie Payne Jr. en bassist Truck Parham.

“Legendary Chicago Blues, Boogie Woogie, Jazz & Gospel Music on a Legendary Label…”

Bij The Sirens Records -het hierboven bedoelde “legendarische” label!- verschijnt er deze maand ‘Celebrate the Journey’ van Erwin Helfer & the Chicago Boogie Ensemble. Het label verzamelde voor de opnames enkele muzikanten, waarmee Helfer de laatste jaren nog samengewerkt heeft. John Brumbach (tenor sax), Davide Ilardi (drums), Lou Marini (bas) en Skinny Williams (tenor sax) zijn de namen in de line-up van het album, dat je best als een jam tussen muzikale vrienden met dezelfde smaak kan omschrijven. Ze grooven, swingen en tonen met veel respect hun liefde en bewondering voor deze piano master.

Op de acht tracks kunnen we genieten van Helfer’s typische en kenmerkende blues en jazz stijl, die als “creatief, sluw, behendig en leuk” omschreven wordt. Naast drie eigen composities, nam Erwin ook twee traditionals (het gekende, swingende “Down by the Riverside” en het dromerige “St. James Infirmary”) en nummers van legendarische voorgangers op. Zo opent hij met “Doxy” van de nu 90-jarige jazzmuzikant en tenorsaxofonist Sonny Rollins, gevolgd door Jimmy Witherspoon’s “Ain’t Nobody’s Business”, dat oorspronkelijk "Tain't Nobody's Biz-ness if I Do" heette. Dit blues nummer uit de jaren 1920 dat een van de eerste blues standaarden werd, is voor het eerst uitgebracht in 1922 door Porter Grainger en Everett Robbins. Opnames van andere klassieke blueszangers, waaronder Sara Martin, Alberta Hunter en Bessie Smith volgden al snel. In 1947 werd het nummer nieuw leven ingeblazen door de jump blueszanger Jimmy Witherspoon als "Is not Nobody's Business". In 2011 werd Witherspoon's vertolking opgenomen in de Blues Foundation Hall of Fame als een "Classic of Blues Recording". Om de rij volledig te maken is er ook nog “Alexander’s Ragtime Band” van Irving Berlin. “Pooch Piddle”, “Big Joe” en “Day Dreaming” zijn originele composities, die een erg creatieve Erwin Helfer in de schijnwerpers zet.

Zoals alle grote Chicago pianisten die hem voorgingen, leerde Erwin Helfer ook rechtstreeks van de meesters, maar ontwikkelde hij door de jaren heen een eigen typische lyrische stijl. Met het uitbrengen van ‘Celebrate the Journey’ van Erwin Helfer zet The Sirens Records dit piano fenomeen met selecte muzikale vrienden samen, om er méér dan alleen maar een opvallend verjaardagsfeestje van te maken!... HAPPY BIRTHDAY ERWIN and, thanks for all this piano magic.

“With the release of 'Celebrate the Journey' by Erwin Helfer, The Sirens Records puts this piano phenomenon together with select musical friends, to make it more than just a striking birthday party!... HAPPY BIRTHDAY ERWIN and, thanks for all this piano magic…“ (ESC for Rootstime.be)

Eric Schuurmans

Release: 27/02/2021

Album track list: 01. Doxy [Sonny Rollins] – 02. Ain’t Nobody’s Business [Jimmy Witherspoon, Porter Grainger, Robert Graham Price & Clarence Williams] – 03. Down by the Riverside [traditional] – 04. Pooch Piddle - 05. St. James Infirmary [traditional] – 06. Alexander’s Ragtime Band [Irving Berlin] – 07. Big Joe – 08. Day Dreaming / Music/Lyrics by: Erwin Helfer (4,7-8), or as [noted] ℗ & © 2021 - Produced by: Steven B. Dollins & Jim DeJong | Album credits: Erwin Helfer: piano (1-7) / John Brumbach: tenor sax / Skinny Williams: tenor sax (exc. 5,6) / Lou Marini: bass / Davide Ilardi: drums / Solo’s: Brumbach solo’ s first, before Williams on (1-4,7) – track 8: Helfer: solo piano

Discography ERWIN HELFER: Celebrate the Journey, w/ the Chicago Boogie Ensemble – feat. John Brumbach, Davide Ilardi, Lou Marini & Skinny Williams [2021] | Last Call [2016] | Erwin Helfer Way [2013] | Careless Love [2005] | Heavy Timbre [2003] | St. James Infirmary, w/Skinny Williams [2003] | 8 Hands On 88 Keys [2003] | I’m Not Hungry But I Like to Eat – BLEUS!, w/John Brumbach [2001] | Chicago Piano [1987] | on The Sunny Side of Street  [1979] | Boogie Piano Chicago Style [1976] | Blues, Boogie Woogie Piano Duets & Solos [1974] | Primitive Blues [1957] |